Vào những năm cuối thế kỷ 19, chính quyền thực dân Pháp ở Việt Nam đã thực hiện chuyến đi thực tế đến một số vùng các dân tộc thiểu số ở miền Bắc. Những đoàn xe do thám đầu tiên được đưa đến tỉnh Lào Cai năm 1898.
Đến năm 1903, địa danh Sa Pa bắt đầu xuất hiện trên bản đồ Việt Nam. Tên gọi Sa Pa xuất phát từ "Sa Pả trong tiếng H'Mông, phiên âm sang tiếng Pháp thành "Chapa" Từ đó, "Chapa" trở thành cái tên mà thực dân Pháp dùng cho thị trấn cao nguyên này trong suốt thời kỳ đô hộ.



Năm 1920, tuyến đường sắt Hà Nội - Lào Cai đi vào hoạt động, tạo điều kiện để hàng trăm biệt thự nghỉ dưỡng mọc lên khắp thị trấn.
Ngay từ khi mới đặt chân đến, người Pháp đã bị ấn tượng bởi vẻ đẹp của Sa Pa. Thời điểm đó, có rất nhiều bài nghiên cứu về Sa Pa, đặc biệt là bài "Khu nghỉ dưỡng" của Hautefeuille trên tạp chỉ Đông Dương năm 1910 có đoạn viết: “Tôi hoàn toàn bị quyến rũ ngay từ chuyến đi Sa Pa lần đầu tiên.



Con đường dẫn đến Sa Pa chạy qua khu vực có phong cảnh tuyệt đẹp. Hai phần ba quâng đường xuyên rừng với vẻ đẹp hiếm thấy... Thung lũng giữa dây Fansipan và cao nguyên Sa Pa (còn gọi là cao nguyên Lồ Suối Tùng) đẹp như thể thung lũng của dãy Pyrenees ở Tây Ban Nha...".



Sapa nằm ở điểm nút, trung tâm của các hướng bản làng. Là ngã ba của các con đường từ các bản làng thuộc thung lũng phía Bắc như Tả Giàng Phình, Bản Khoang đỗ về các bản phía Nam như Bân Hồ, Suối Thầu, Tả Van, Lao Chải đi lên, vì thế nên Sa Pa thường là nơi họp chợ, giao thương của người dân nơi đây.





Hãy cùng chiêm ngưỡng những bức hình đen trắng được người Pháp chụp cách đây gần một thế kỷ, khi nơi này còn đúng như những gì nhà văn Nguyễn Thành Long từng mô tả, "lặng lẽ Sa Pa".